Φυλακίσεις σε απάνθρωπες συνθήκες, ακραίες τακτικές σωματικής κακοποίησης, βιασμοί, καθημερινή ψυχολογική βία. Σε πολλές χώρες του κόσμου, αδιανόητοι σε εμάς τρόποι σκληρής και ταπεινωτικής μεταχείρισης αποτελούν ακόμη τακτική επιβολής, εκφοβισμού, τιμωρίας. Ανάμεσα στους πρόσφυγες που φτάνουν στην Ελλάδα, ένα υψηλό ποσοστό είναι θύματα βασανιστηρίων, συχνά όμως αποτελούν τα «αόρατα» πρόσωπα του ευάλωτου προσφυγικού πληθυσμού.

Η ΜΕΤΑδραση, Οργάνωση της Κοινωνίας των Πολιτών, από τον Σεπτέμβριο του 2011 έχει αναλάβει την αναγνώριση και πιστοποίηση θυμάτων βασανιστηρίων, καλύπτοντας το κενό στη χώρα μας μετά την αναστολή της λειτουργίας του Ιατρικού Κέντρου Αποκατάστασης Θυμάτων Βασανιστηρίων (ΙΚΑΘΒ). Η διεπιστημονική ομάδα της ΜΕΤΑδρασης (κοινωνικός λειτουργός, ιατρός, ψυχολόγος, νομικός), στην οποία συμμετέχουν πρώην στελέχη του ΙΚΑΘΒ, με 25ετή εμπειρία στο αντικείμενο, αλλά και νέοι εξειδικευμένοι επιστήμονες με εμπειρία στο πεδίο, ακολουθεί την ολοκληρωμένη διαδικασία διερεύνησης και πιστοποίησης θυμάτων βασανιστηρίων, όπως αυτή ορίζεται από το Πρωτόκολλο της Κωνσταντινούπολης*.

Από τον Αύγουστο του 2017, με τον εγκλωβισμό χιλιάδων ανθρώπων, κυρίως στα νησιά του Β. Αιγαίου, στις δύσκολες συνθήκες διαβίωσης των hotspot, έγινε επιτακτική η ανάγκη για επιτόπια διερεύνηση και πιστοποίηση θυμάτων βασανιστηρίων. Για τον λόγο αυτό, με τη στήριξη της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, η ΜΕΤΑδραση ξεκίνησε τον ίδιο μήνα αποστολές της ομάδας εμπειρογνωμόνων στα νησιά του Β. Αιγαίου. Ήδη ολοκληρώθηκαν δύο αποστολές, στη Χίο και τη Λέσβο, ενώ οι επόμενες θα υλοποιηθούν στη Σάμο και στη Λέρο, με απώτερο στόχο την μηνιαία τακτική διερεύνηση ενδεχόμενων θυμάτων βασανιστηρίων.