Ως Γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου αναφέρεται μια σειρά από μαζικά εγκλήματα που διέπραξαν οι Τούρκοι υπό τον Μουσταφά Κεμάλ κατά των Ελλήνων στην περιοχή του Πόντου της σημερινής Τουρκίας κατά τη διάρκεια του Α' Παγκοσμίου Πολέμου. Αν και δεν έχει αναγνωριστεί ευρέως ως «γενοκτονία», το έγκλημα αυτό έχει παγκόσμιο αντίκτυπο και είναι ένα από τα μεγαλύτερα εγκλήματα που έχουν διαπράξει οι Τούρκοι μαζί με την Γενοκτονία των Αρμενίων.

Η Γενοκτονία των Ποντίων, όπως και η Γενοκτονία των Αρμενίων, συνέβη σε μια περίοδο μεγάλων αλλαγών και αναταραχών, καθώς η Οθωμανική Αυτοκρατορία είχε καταρρεύσει. Το νέο τουρκικό κράτος διατήρησε μια στρατηγική σκόπιμης εκδίωξης μη τουρκικών, μη μουσουλμανικών κοινοτήτων από την Τουρκία κατά τη διάρκεια του Α' Παγκοσμίου Πολέμου. Η επίσημη δικαιολογία ήταν συχνά ότι οι οργανώσεις αυτές συνεργάζονταν με τον αντίπαλο, ιδίως με τη Ρωσία. Η εγκαθίδρυση ενός ενιαίου τουρκικού κράτους, ωστόσο, ήταν η ατζέντα που κρατήθηκε μυστική.

Οι αυθαίρετες συλλήψεις και οι δημόσιοι απαγχονισμοί αποτέλεσαν την αρχή της Γενοκτονίας των Ελλήνων Ποντίων. Ακολούθησαν τα τάγματα καταναγκαστικής εργασίας, όπου οι Έλληνες οδηγούνταν ουσιαστικά στον θάνατο. Αμέσως μετά, ακολούθησαν σφαγές, αναγκαστικές πορείες και πυρπολήσεις χωριών.

Οι μαζικές εκτοπίσεις ήταν το πιο διαδεδομένο είδος εθνοκάθαρσης. Ως αποτέλεσμα της αναγκαστικής μετακίνησής τους στο εσωτερικό της Ανατολίας, ένας μεγάλος αριθμός Ελλήνων έπρεπε να υπομείνει φρικτές συνθήκες, υποσιτισμό, αρρώστιες και εκτεταμένες βιαιότητες. Σύμφωνα με εκτιμήσεις, η γενοκτονία είχε ως αποτέλεσμα το θάνατο περισσότερων από 350.000 Ελλήνων και τον εκτοπισμό πολλών άλλων.

Η Γενοκτονία των Ποντίων γιορτάζεται κάθε χρόνο, σαν σήμερα, στις 19 Μαΐου και η ελληνική κυβέρνηση την αναγνωρίζει επίσημα. Ωστόσο, δεν αναγνωρίζουν όλοι τη γενοκτονία.

Γράφει: ο Βασίλης Μήτσουρας