Σε καλό δρόμο φαίνεται να βρίσκεται η πολιτική που ακολουθείται για την εξομάλυνση του προσφυγικού ζητήματος, όπως επισημαίνει σε συνέντευξή του ο ευρωπαίος συντονιστής της εφαρμογής της Συμφωνίας ΕΕ-Τουρκίας για το Προσφυγικό. Ο Μάρτιν Φερφέι τονίζει πως δεν είναι όλα τέλεια. Οι προσπάθειες πρέπει να  εστιαστούν στην επιτάχυνση των διαδικασιών ασύλου και στην αύξηση των επιστροφών προσφύγων και μεταναστών στην Τουρκία. Αξίζει να σημειωθεί πως το τελευταίο διάστημα παρατηρείται μία σημαντική αύξηση των επιστροφών από τα Ελληνικά νησιά στην Τουρκία. Η κατάσταση που επικρατεί σήμερα στα νησιά, με τη φιλοξενία πολλών παραπάνω προσφύγων από όσων μπορούν να αντέξουν τα hotspots, καταδεικνύει το μέγεθος του προβλήματος. Κατά τον Ευρωπαίο αξιωματούχο, το πρόβλημα θα μπορούσε να είχε αποφευχθεί αν είχε προβλεφθεί ευρύτερη δυνατότητα στέγασης, «όχι επειδή οι άνθρωποι θα έμεναν μόνιμα εκεί, αλλά ως "γέφυρα" για την αντιμετώπιση μιας κατάστασης όπως η σημερινή» εξηγεί. Για τον λόγο αυτό, ο κ. Φερφέι δίνει προτεραιότητα  στη δημιουργία περισσότερων θέσεων διαμονής που θα χρησιμοποιηθούν γι’ αυτό το μεταβατικό στάδιο. «Αυτό θα βοηθήσει να διαμείνουν οι μετανάστες σε οργανωμένες, κατάλληλες συνθήκες, ενώ θα ομαλοποιηθεί η καθημερινότητα του τοπικού πληθυσμού και των μεταναστών», όπως τονίζει ο ίδιος. , Η συμφωνία μεταξύ ΕΕ και Τουρκίας φέρεται ως καταλύτης στην όλη κατάσταση, αφού, όπως αναγνωρίζει ο ευρωπαίος συντονιστής, «λειτουργεί, παρά τις αντιξοότητες, και πέτυχε τους τρεις στόχους της: τον περιορισμό των παράνομων μεταναστών στα νησιά συγκριτικά με τους χιλιάδες μετανάστες που κατέφθαναν καθημερινά τον περασμένο χρόνο, τη δημιουργία νόμιμης οδού για τους πρόσφυγες από την Τουρκία προς την Ευρώπη, και το χτύπημα των δικτύων λαθρεμπόρων».

Όπως μας εξηγούν νομικές πηγές, με βάση τη Συμφωνία ΕΕ – Τουρκίας όλοι οι μετανάστες που καταφθάνουν στα ελληνικά νησιά, θα πρέπει να παραμένουν εκεί, έως ότου ολοκληρωθεί η εξέταση της αίτησης ασύλου τους. Αν η αίτηση τους απορριφθεί, επιστρέφουν στην Τουρκία, ενώ αν η αίτησή τους γίνει δεκτή, μεταφέρονται στην ενδοχώρα. Αν οι μετανάστες δεν παρέμεναν στα νησιά, τότε δεν θα ήταν αποδεκτή η επιστροφή τους στην Τουρκία και θα παρέμεναν όλοι στην Ελλάδα. Αυτό αυτόματα θα ενθάρρυνε και τους υπόλοιπους μετανάστες που βρίσκονται στην Τουρκία να περάσουν στα Ελληνικά νησιά και θα επέστρεφε τα νησιά στις εικόνες του 2015.

Κύρια αιτία για την έως συμφόρηση των νησιών είναι οι καθυστερήσεις που παρατηρήθηκαν στην διαδικασία εξέτασης των αιτήσεων ασύλου. Οι διαδικασίες όμως επιταχύνονται, η Ελληνική Υπηρεσία Ασύλου θα αποστείλει διπλάσιο αριθμό εργαζομένων στα νησιά μέσα στις επόμενες ημέρες και τριπλάσιο έως τα τέλη Νοεμβρίου, ενώ η EASO αναμένει νέες αφίξεις Ευρωπαίων εμπειρογνωμόνων, πέρα από τους 126 υπαλλήλους που έχει ήδη αποστείλει. Η αύξηση του αριθμού των εργαζομένων, σε συνδυασμό με τη βελτιστοποίηση της διαδικασίας ασύλου και τη μεταφορά στην ενδοχώρα όσων ολοκληρώνουν τη εν λόγω διαδικασία, θα οδηγήσει άμεσα στην αποσυμφόρηση των νησιών.