Το προσφυγικό-μεταναστευτικό ζήτημα επανέρχεται ξανά και ξανά, φανερά ή έμμεσα, στην πολιτική αντιπαράθεση που διεξάγεται στη Χίο.

Ως ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ Χίου ουδέποτε αποφύγαμε να πάρουμε θέση όλα αυτά τα χρόνια για το φλέγον αυτό ζήτημα. Το ίδιο ισχύει και προσωπικά για εμένα με την ιδιότητα του βουλευτή που είχα τα προηγούμενα χρόνια, παρότι συχνά αυτό είχε κόστος. Ας εκφράσω, λοιπόν, πριν τις εκλογές για άλλη μια φορά τις θέσεις μας.

Πρώτον, ως προς το 2015: κυρίως λόγω εξελίξεων που συνδέονταν με τον πόλεμο στη Συρία, οι ροές ήταν πράγματι μεγάλες. Δεν ήταν πρωτοφανείς πάντως: οι Ουκρανοί πρόσφυγες πέρυσι ήταν πολλαπλάσιοι, εξαιτίας και πάλι ενός πολέμου.

Δεύτερον: οι ροές αυξήθηκαν κατά πολύ πάλι το καλοκαίρι του 2019 και έπειτα. Οι δομές στα νησιά ξαναγέμισαν. Αυτό σταμάτησε ουσιαστικά με την εκδήλωση του Covid, τον Μάρτιο του 2020. Έκτοτε οι ροές παρέμειναν χαμηλά για λόγους που σχετίζονται και με τις περιοδικές αλλαγές στις διαδρομές εισόδου προσφύγων και μεταναστών, που μετατοπίστηκαν αλλού.

Τρίτον και συμπερασματικά ως προς τα παραπάνω: η γεωγραφία και η ένταση των ροών μεταβάλλονται κυρίως λόγων διεθνών εξελίξεων, σύνθετων και συχνά απρόβλεπτων.

Τέταρτον, ως προς την τωρινή συγκυρία και τη θέση του ΣΥΡΙΖΑ ειδικά για τη διαχείριση του προσφυγικού στη Χίο, ήδη από τον Φεβρουάριου του 2022 έχουμε καταλήξει συντεταγμένα σε μια θέση με τρεις άξονες:

Α.     Δημιουργία μιας μικρής δομής καταγραφής και ταυτοποίησης στη Χίο. Η ολοκλήρωση της διαδικασίας ασύλου θα γίνεται στην ενδοχώρα, άρα δεν θα υπάρχει και ανάγκη για ΠΡΟΚΕΚΑ στη Χίο.

Β.     Αναθεώρηση της Συμφωνίας του 2016 ΕΕ-Τουρκίας. Το λέμε αυτό τώρα που είμαστε στην αντιπολίτευση, θα σκεφτούν κάποιοι.

Η απάντηση είναι πως, αφενός, επί διακυβέρνησής μας προσπαθούσαμε διαρκώς να αλλάξουμε διάφορες πρόνοιες της Συμφωνίας προς όφελος των νησιών. Έχουμε δεκάδες φορές σημειώσει ότι η Συμφωνία του 2016 δεν ήταν η καλύτερη. Ήταν όμως η μόνη δυνατή τη δεδομένη στιγμή, όταν όλες οι ευρωπαϊκές χώρες είχαν κλείσει τα σύνορά τους.  Και ενώ δεν πετύχαμε αυτά που επιθυμούσαμε, έγιναν δεκτές επιμέρους θέσεις μας, κυρίως σε ό,τι έχει να κάνει με την ταχεία μετακίνηση των ευάλωτων – της μεγάλης δηλαδή πλειοψηφίας των προσφύγων – στην ενδοχώρα. Αυτό επέτρεψε την εξομάλυνση της κατάστασης από το 2017 και μετά.

Αφετέρου, και ίσως πιο σημαντικό, η αναθεώρηση είναι πολιτικά πιο εφικτή τώρα, ιδιαίτερα από τη στιγμή που η Τουρκία μερικώς δεν εφαρμόζει τη Συμφωνία: ως γνωστόν δεν δέχεται ε την επιστροφή στο έδαφός της όσων δεν δικαιούνται εδώ άσυλο. Γι’ αυτό, άλλωστε, θεωρούμε ότι είναι δυνατή η ύπαρξη μόνο μιας μικρής δομής στη Χίο.

Γ.      Διεκδίκηση ενός Συμφώνου για τη Μετανάστευση και το Άσυλο στην ΕΕ, το οποίο θα έχει στο επίκεντρό του αφενός την έννοια της υποχρεωτικής αλληλεγγύης μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών και αφετέρου – και αυτό είναι κρίσιμο – δεν θα δίνει έμφαση στις διαδικασίες στα σύνορα, γιατί αυτό εξ ορισμού θα διατηρεί το βάρος εσαεί στα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου. Η κυβέρνηση της ΝΔ λέει πως θέλει τον υποχρεωτικό καταμερισμό των αιτούντων άσυλο· σίγουρα πάντως δεν το πέτυχε, όπως φάνηκε στην πρόσφατη προκαταρκτική συμφωνία των κρατών-μελών για το Σύμφωνο. Κυρίως, όμως, συμφωνεί με το να αποτελούν η χώρα και τα νησιά την «ασπίδα της Ευρώπης», χωρίς την ύπαρξη νόμιμων οδών για έναν αριθμό ανθρώπων. Ο σχεδιασμός των υπερδομών στα νησιά αυτήν τη λογική υπηρετεί.

Καταληκτικά: είναι αστειότητες – αν όχι αθλιότητες – όσα συνεχίζονται να διακινούνται περί «ανοιχτών συνόρων» ως δήθεν πολιτική του ΣΥΡΙΖΑ το 2015-2019. Μήπως το πρώτο οκτάμηνο της ΝΔ το Λιμενικό δεν φυλούσε τα σύνορα; Για να τελειώνουμε με αυτό: τα σύνορα προφανώς φυλάσσονται, το ερώτημα είναι πώς. Με σεβασμό στο Διεθνές Δίκαιο και την ανθρώπινη ζωή ή με διασυρμό της Ελλάδας ως χώρας που δεν σέβεται τις διεθνείς συνθήκες; Ας αναρωτηθούμε πόσο συμφέρει τη χώρα μας αυτό και στην επιχειρηματολογία της απέναντι στις τουρκικές διεκδικήσεις…

Του υποψήφιου βουλευτή Χίου του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ Ανδρέα Μιχαηλίδη