Η έπαυλις της οδού Μιχ. Λιβανού αρ. 51, γνωστή και ως «Λιβανούδικο», αποτελείται από το διώροφο κυρίως κτήριο, ένα κλειστό χώρο στάθμευσης και ένα βοηθητικό οικίσκο.

Το κυρίως κτήριο, ορθογωνίου σχήματος, αποτελείται από δύο ορόφους: Στον επάνω όροφο βρίσκονται οι κύριοι χώροι της κατοικίας, ενώ στον κάτω βρίσκονται βοηθητικοί χώροι και τα δωμάτια του προσωπικού.

Tο κτήριο κατασκευάστηκε γύρω στο 1888 για τον Θεοδόσιο Ζυγομαλά, Χιώτη έμπορο. Το 1910, το κτήριο περιήλθε στον άλλοτε δήμαρχο Χίου Στυλιανό Κανέλλο, ο οποίος μάλιστα το 1912, μετά την απελευθέρωση της Χίου από τον Ελληνικό Στρατό, το νοίκιασε στον προσωρινό διοικητικό επίτροπο Πλωτάρχη Δημήτριο Θεοδωράκη. Tο 1916 το κτήριο πωλήθηκε στον Μιχαήλ Λιβανό, όπως μαρτυρούν το μονόγραμμα και η χρονολογία που αναγράφονται στο θύρωμα της κυρίας εισόδου.

Κατά τη διάρκεια της Γερμανικής κατοχής, το κτήριο επιτάχθηκε και χρησιμοποιήθηκε ως οικία του Γερμανού διοικητή.

Το 1947 η ιδιοκτησία πέρασε στα χέρια του Γεωργίου Λιβανού, υιού του Μιχαήλ Λιβανού. Το 1964 το κτήριο περιήλθε στους κληρονόμους του Γεωργίου Λιβανού, από τους οποίους, το 1977, πέρασε στην ιδιοκτησία του Τάσου Παπαστράτου, συζύγου της Ευγενίας, αδελφής του Γεωργίου Λιβανού.

Το 2004 το κτήριο πέρασε από τους κληρονόμους του Τάσου Παπαστράτου στον σημερινό ιδιοκτήτη, Καπτ. Παναγιώτη Ν. Τσάκο, ο οποίος προχώρησε συστηματικά στις διαδικασίες για την αποκατάσταση του οικοδομήματος.

Ο κάθε χώρος έχει τη δική του μοναδική διακόσμηση, τόσο στο ταβάνι με εξωτικά τοπία και ζώα, όσο και στο τζάκι με διαφορετικά σχέδια και χρώματα.

Στον όροφο τα ανοίγματα διαθέτουν νεοκλασικές αναλογίες και χαρακτηριστικά. Η κύρια είσοδος βρίσκεται στα νότια και είναι προσπελάσιμη μέσω ενός ιωνικού προπύλου στο οποίο οδηγούν δύο ημικυκλικές μαρμάρινες κλίμακες. Μετά τον προθάλαμο της εισόδου ακολουθεί ένα κεντρικό μακρόστενο χωλ, γύρω από το οποίο οργανώνονται τα δωμάτια της κατοικίας, τα οποία έχουν μετατραπεί σε γραφεία προσωπικού. Στα δυτικά βρίσκονται το σαλόνι, το οποίο έχει μετατραπεί σε αίθουσα διαλέξεων στα πλαίσια της φιλοξενίας των χειμερινών εκδηλώσεων του Ιδρύματος, ο χώρος σερβιρίσματος, ο οποίος έχει μετατραπεί επίσης σε γραφείο και η τραπεζαρία, η οποία έχει μετατραπεί σε αίθουσα συνεδριάσεων. Στα ανατολικά του χωλ διατάσσεται ένα υπνοδωμάτιο (για τα παιδιά της οικογενείας, γι’ αυτό και τα ζωντανά χρώματα στο ταβάνι) και δύο λουτρά, τα οποία επικοινωνούν μεταξύ τους με ένα εσωτερικό διάδρομο, παράλληλο προς το χωλ. Επίσης, το γραφείο του Καπετάνιου, εις το οποίο υπάρχουν πορτραίτα των γονιών του όσο και δύο εκ των πρώτων ιδιοκτητών Χατζητσάκου ( η σύζυγος είχε καταγωγή Λιβανού). Το συγκεκριμένο δωμάτιο είναι και το φωτεινότερο, λόγω της τοποθεσίας του εντός του κτιρίου.

Στο βόρειο άκρο του το κεντρικό χωλ απολήγει σε έναν μικρότερου πλάτους διάδρομο, από τον οποίο οδηγείται κανείς στην αίθουσα συνεδριάσεων, στο βορειοανατολικό δωμάτιο και στη βόρεια βεράντα.

 

 

 

 

 

Στο ισόγειο διατάσσονται η μεγάλη κουζίνα του σπιτιού, το πλυσταριό και οι χώροι του προσωπικού, οργανωμένοι εκατέρωθεν ενός κεντρικού χωλ. Το κεντρικό χωλ λειτουργεί πλέον ως εκθεσιακός χώρος του Ιδρύματος, ενώ οι παλιοί χώροι του προσωπικού φιλοξενούν την ιματιοθήκη του Ομίλου Τσάκος, στα πλαίσια της φιλανθρωπικής του δράσης.

Από διερευνητικές τομές που έγιναν διαπιστώθηκε ότι σε αρκετούς από τους εσωτερικούς χώρους του ορόφου, όπως και στον χώρο εισόδου του ισογείου, υπήρχαν επιζωγραφισμένες οροφές και τοίχοι. Στην πλειονότητά της, η ζωγραφική είναι ιδιαίτερα αξιόλογη.

 

 

Το κτήριο περιβάλλεται από αυλές, αλτάνες με φυτά και βοηθητικά κτίσματα. Στη βορειοδυτική γωνία του οικοπέδου είναι κατασκευασμένος ένας κλειστός χώρος στάθμευσης με πόρτα προς τη σημερινή οδό Κοκκάλη. Είναι πιθανό ο χώρος να κατασκευάστηκε αρχικά για τη στέγαση άμαξας.

---------------------------------

Οι επεμβάσεις στο «Λιβανούδικο», είχαν ως στόχο την ολοκληρωμένη συντήρηση του κτίσματος, περιλαμβάνοντας την ανάδειξη των αυθεντικών του στοιχείων και την λειτουργική και ασφαλή ένταξη σε αυτό της νέας του λειτουργίας. Με δεδομένη την ευαισθησία του καπετάνιου σε θέματα πολιτιστικής κληρονομιάς, η στέγαση στο κτήριο του Ιδρύματος «Μαρία Τσάκος» αποτελεί εγγύηση για τη διατήρηση του παραδοσιακού χαρακτήρα του, εξασφαλίζοντας ταυτόχρονα στους σημερινούς και μελλοντικούς χρήστες του τις υποδομές ενός σύγχρονου και δραστήριου χώρου.

Οι εργασίες πραγματοποιήθηκαν με τη διαρκή μέριμνα να μην οδηγήσει η αποκατάσταση σε ένα καινούριο κτήριο στη θέση του παλαιού, ο δε χρήστης και ο επισκέπτης να μπορούν πάντα να απολαμβάνουν την αίσθηση της παλαιότητας του κτίσματος και την αυθεντικότητα των στοιχείων του.