Mια ραγδαία αναπτυσσόμενη κατηγορία της τουριστικής βιομηχανίας είναι και η κρουαζιέρα . Η Μεσόγειος μετά την Καραϊβική αποτελεί την δεύτερη διεθνή αγορά κρουαζιέρας,

Η Ελλάδα αποτελεί τον 4ο δημοφιλέστατο προορισμό στην Ευρώπη, αλλά τα έσοδα που φέρνει, ανέρχονται μόνο στο 3% επί του συνόλου των τουριστικών εσόδων.

Αυτό το παράδοξο διαπιστώθηκε σε έρευνα, επιβεβαιώνοντας ότι οι ελληνικοί προορισμοί δεν είναι φιλικοί προς την κρουαζιέρα

Μία ομάδα ερευνητών με επικεφαλής τον Αναπληρωτή Καθηγητή Οικονομικής και Πολιτικής Λιμένων στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου, Θάνο Πάλλη, τον ερευνητή και Διευθύνοντα Σύμβουλο της Ports & Shipping Advisory Γιώργο Βαγγέλα, μελέτησαν και αξιολογήσουν τα 42 ελληνικά λιμάνια που φιλοξενούν κρουαζιερόπλοια και διατύπωσαν συγκεκριμένες προτάσεις για την αναβάθμισή τους.

Το συμπέρασμα είναι ότι με συγκεκριμένες στοχευμένες παρεμβάσεις, με επενδύσεις σχετικά χαμηλού κόστους και συνέργειες με τον ιδιωτικό τομέα, η Ελλάδα μπορεί να διεκδικήσει πολύ μεγαλύτερο μερίδιο από τα έσοδα αυτής της αναπτυσσόμενης αγοράς. Το μέγεθος της αύξησης ανέρχεται στο εντυπωσιακό 62%. Στη μελέτη επίσης αναφέρεται ότι :

Στην Ελλάδα 42 λιμάνια φιλοξενούν κάθε χρόνο 5,2 εκατομμύρια κινήσεις επιβατών σε 4.300 κρουαζιέρες. Περισσότεροι από 2 εκατομμύρια μεμονωμένοι ταξιδιώτες φτάνουν στα ελληνικά λιμάνια με κρουαζιερόπλοια κάθε χρόνο, αλλά το επίσημο νούμερο που αφορά την αγορά είναι το πόσες στάσεις -«κινήσεις» κάνουν αυτοί οι επιβάτες στα λιμάνια μας. Το νούμερο αυτό τα τελευταία χρόνια είναι λίγο-πολύ σταθερό γύρω στα 5-5,5 εκατομμύρια κινήσεις.

Συνολικότερα η αγορά της κρουαζιέρας στην Ελλάδα έχει «κολλήσει» τα τελευταία χρόνια, παρ’ όλο που ο τουρισμός γενικότερα τα πάει πολύ καλά. Βεβαίως, αυτή η στασιμότητα συνδέεται άμεσα και με τις γεωπολιτικές συνθήκες -οι περισσότερες κρουαζιέρες στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο περνούσαν και από λιμάνια της Τουρκίας, η οποία λίγο-πολύ έχει καταρρεύσει ως προορισμός για τα κρουαζιερόπλοια, για ευνόητους λόγους.

Διάφορες έρευνες έχουν αποτυπώσει οικονομικά στοιχεία και για τα ελληνικά δεδομένα. Τα συνολικά έσοδα από την κρουαζιέρα στα ελληνικά λιμάνια υπολογίζονται στα 489 εκατ. ευρώ για το 2015. Μια έρευνα του 2008 για το λιμάνι του Πειραιά είχε υπολογίσει ότι οι άμεσες δαπάνες της δραστηριότητας της κρουαζιέρας στο λιμάνι έφταναν τα 220 εκατ. ευρώ το χρόνο, με τα μισά περίπου να είναι οι δαπάνες των επιβατών (η δαπάνη ανά επιβάτη υπολογίστηκε στα 94,2 ευρώ). Άλλη έρευνα του 2009 εκτίμησε τη μέση δαπάνη ανά επιβάτη στα 40,5 ευρώ για το λιμάνι της Χίου, το οποίο είναι λιμάνι διέλευσης. Μια έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδος εκτιμά τη μέση δαπάνη ανά επιβάτη σε λιμάνια αφετηρίας στα 140 ευρώ, αλλά κι αυτή η εκτίμηση κρίνεται συντηρητική. Η Διεθνής Ένωση Εταιριών Κρουαζιέρας (Cruise Lines International Association – CLIA), εκτιμά τις δαπάνες ανά επιβάτη home-porting στα 310 δολάρια.

Τα ελληνικά λιμάνια πρέπει να αναπτύξουν επαρκείς υποδομές για να μπορούν να φιλοξενούν κρουαζιερόπλοια, από ικανοποιητικό αριθμό τερματικών σταθμών κρουαζιέρας μέχρι επαρκές βύθισμα και επαρκή αριθμό κρηπιδωμάτων με λειτουργικό σύστημα δέσμευσης θέσεων ελλιμενισμού.

 Οι ερευνητές μας, εντόπισαν μια σειρά από 81 κριτήρια τα οποία καθορίζουν το πόσο ελκυστικό είναι ένα λιμάνι για τις εταιρείες κρουαζιέρας. για να μπορεί να λειτουργήσει ως home-port. Η διαθεσιμότητα μεγάλου διεθνούς αεροδρομίου κοντά στο λιμάνι, ο αριθμός αεροπορικών συνδέσεων και η αξιοπιστία των αεροπορικών μεταφορών, η ασφάλεια του προορισμού, το βάθος του λιμένα, οι υποδομές επιβίβασης-αποβίβασης και διαχείρισης επιβατών, οι υπηρεσίες ασφάλειας και η ύπαρξη περιοχών ιστορικού ενδιαφέροντος κοντά στο λιμάνι μερικά από τα σημαντικότερα κριτήρια.

Παράλληλα προτείνουν επιπλέον πρωτοβουλίες για την επέκταση της τουριστικής περιόδου, τη βελτίωση της εμπειρίας των επιβατών στο λιμάνι και στις χερσαίες εκδρομές τους, την ανάπτυξη συνεργασίας με την πόλη, με τοπικούς φορείς, με το αεροδρόμιο αλλά και στενή συνεργασία και ανάπτυξη σχέσεων με τις εταιρείες κρουαζιέρας, οι οποίες είναι λίγες, συγκεκριμένες, και με συγκεκριμένες απαιτήσεις. Τα περισσότερα ελληνικά λιμάνια ούτε μεγάλη εμπειρία σε διαχείριση ή στρατηγική μάρκετινγκ έχουν, ούτε διαρκείς διαύλους επικοινωνίας με τις εταιρείες κρουαζιέρας.

Σε ευρύτερο επίπεδο κρίνονται απαραίτητες θεσμικές πρωτοβουλίες και παρεμβάσεις για να έρθουν ευκολότερα ιδιωτικές επενδύσεις στα λιμάνια, για τον εκσυγχρονισμό της Πλοηγικής Υπηρεσίας, για την επίλυση των προβλημάτων με τις κλειστές αγορές και τα ωράρια αρχαιολογικών χώρων κατά τις ώρες προσέγγισης κρουαζιερόπλοιων, ακόμα και για τις διαδικασίες έκδοσης αδειών για τα πληρώματα από τα κατά τόπους λιμεναρχεία.

Η αγορά κρουαζιέρας είναι  μια μεγάλη ευκαιρία  άντλησης εσόδων και ένα μεγάλο βήμα για την πολυπόθητη ανάπτυξη.

                    ΓΡΑΦΕΙ: Η ΜΑΡΙΑ ΧΡΟΝΟΠΟΥΛΟΥ